Vỡ mộng

Les Désabusées (Vỡ Mộng) là tác phẩm đã đưa tên tuổi của danh hoạ Tô Ngọc Vân lên ngưỡng ‘tác giả triệu đô’ khi được bán với giá 1,1 triệu USD – tương đương với 27 tỷ đồng tại phiên đấu giá của nhà Christie’s Hong Kong (Trung Quốc) vào ngày 26/5/2019.

Là tác giả nổi tiếng với thể loại tranh sơn dầu nhưng Tô Ngọc Vân đã trình bày Vỡ Mộng trên lụa khiến đây là một trong những tác phẩm đặc biệt nhất trong toàn bộ sự nghiệp sáng tác hội họa của ông. Bức tranh này được vẽ năm 1932 khi Tô Ngọc Vân mới ra trường. Khoảng từ năm 1930 – 1939 ông vẽ khá nhiều lụa. Sau đó, ông tập trung chuyên sâu vào chất liệu sơn dầu.

Nhà nghiên cứu Ngô Kim Khôi nhận xét bức “Vỡ mộng” được đánh giá cao ở màu sắc  rất dịu dàng và trong trẻo. Những sợi tơ lụa như dệt lên gương mặt của người mẫu, làn da mỏng manh mộng tàn. Ngay cả dáng dấp của người mẫu cũng mảnh mai yếu đuối, như mời gọi sự nâng niu… “Tuy rằng chủ đề hơi buồn, nhưng nhìn vào tranh người ta thấy thần thái tranh Việt, với kỹ thuật và nét bút đặc thù của nó”, ông Ngô Kim Khôi nói.

Thoạt tiên, bức tranh này của Tô Ngọc Vân đã được đấu giá vào ngày 15.12.1999 tại Paris với tựa “Les deux soeurs – Hai chị em” với kích thước được ghi “68 x 58 cm”.  Sau đó, bức tranh được đấu lại tại Sotheby’s Singapore ngày 6.4.2003 với kích thước được ghi là 92,5 x 57cm và thuộc về Collection Phạm Tuấn Hùng, Mỹ. Lúc đầu, nhìn vào thông số kích thước, tưởng là hai bức khác nhau. Nhưng sau khi thu phóng về cùng một kích cỡ thì hai bức trùng khớp về chi tiết. Với một con mắt nhìn thông thường thì thông số 92,5 x 57 cm hợp lý và chuẩn hơn. Có lẽ trong trường hợp đầu tiên, Nhà đấu giá có sự nhầm lẫn về mặt thông số.